Przełom XV i XVI wieku to okres rewolucyjnych przemian i poszerzania horyzontów, również tych kulinarnych. Odkrycie dwóch nowych kontynentów i krótszej trasy do Indii na zawsze odmieniło kubki smakowe mieszkańców, szczególnie północnej Europy. Choć wiele dalekowschodnich produktów docierało do Starego Kontynentu już od X – XI w. za pośrednictwem arabskich kupców i uczestników krucjat, były one bardzo drogie i trudno dostępne. Przełamanie tego monopolu umożliwiło handel na większą skalę tymi nadal luksusowymi towarami. Pojawiły się nowe, nieznane owoce, warzywa, orzechy oraz nowe, niczyje miejsca, idealne do zakładania pierwszych plantacji.
Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu, mieście portowym o hanzeatyckich tradycjach. Jego ojciec był bogatym kupcem i szanowanym obywatelem. W kamienicy, w której mieszkała rodzina Koperników na pewno znajdowała się dobrze wyposażona spiżarnia. W pobliżu Domu Kopernika archeolodzy odkryli średniowieczną lodówkę, wykonaną z beczki. Spełniała ona swą rolę dzięki lodowym blokom pozyskiwanym zimą z Wisły.
Zapewne inaczej stołował się Mikołaj jako student w Krakowie. Zupełnie nowe smaki poznał w czasie pobytu we Włoszech. Kiedy zamieszkał na Warmii jego obowiązki związane były m.in. z kwestiami dotyczącymi żywności , czego efektem była opracowana przez Kopernika w 1531 roku taksa chlebowa.
Przez pryzmat życia Kopernika przyjrzymy się sferze kulinarnej przełomu późnego średniowiecza i renesansu. Także w tej dziedzinie następowały rewolucyjne zmiany. Nowe produkty oraz dania wymagały odpowiedniego przechowywania i specjalnych sprzętów kuchennych. Opanowanie wypału utleniającego przez garncarzy, pozwoliło tworzyć naczynia o ceglastym kolorze. Ich wnętrza zaczęto pokrywać szkliwem. Nadal używano popularnych siwaków, czyli naczyń wypalanych w piecu bez dostępu tlenu, czemu zawdzięczają swój szarostalowy kolor. W użyciu były także drewniane talerze i miski. Asortyment naczyń stołowych urozmaicały szklane naczynia sprowadzane z terenów Czech, Nadrenii, Niderlandów i Włoch.
Bogata treść narracyjna ekspozycji prezentuje sposoby obróbki żywności i przygotowywania posiłków oraz oryginalne przepisy z pierwszych książek kucharskich. Ukazuje ówczesne zwyczaje i upodobania żywieniowe, których śladem są szczątki żywności odkrywanej podczas wykopalisk w Elblągu, Toruniu i Gdańsku. Kości zwierzęce, nasiona, pestki oraz fragmenty tkanki mięsnej, którą odnaleziono u wybrzeży Gdańska we wraku XV-wiecznego statku.
Wystawa czasowa zrealizowana wspólnie przez Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu i Muzeum Okręgowe w Toruniu.
Kuratorzy wystawy: Alicja Marika Lubowicka (MOT), Ula Sieńkowska (MAH)
