Muzeum Archeologiczno-Historyczne kończy pierwszy etap rozpoznania terenu dawnego kompleksu zamku krzyżackiego. Dotychczas przebadano obszar ok. 14 000 m2 przy zastosowaniu georadaru, fotogrametrii (dron z kamerą i aparatem 4K), skanowania multispektralnego oraz pomiarów geodezyjnych. Aktualnie trwają wiercenia i pobierane są próbki do dalszych analiz.

Badania zostały poprzedzone przeprowadzeniem szczegółowych kwerend archiwalnych i kwerend literatury, których celem było zebranie wszystkich dostępnych informacji na temat dotychczasowych badań elbląskiego zamku oraz skompletowanie możliwie pełnej bazy ikonograficznej zabudowy terenów zamkowych przed 1945 rokiem. Informacje te posłużyły do rozplanowania badań, będą także pomocne przy interpretacji odczytów georadarowych.

Następnie przeskanowano okolice ul. Wapiennej oraz tereny w pobliżu Zespołu Szkół Techniczno-Informatycznych przy ul. Rycerskiej – łącznie obszar około 14 000 m2.

Metody badań dobrano tak, aby w jak najmniejszym stopniu wpłynąć na stan zachowania stanowiska. Do jego nieznacznego naruszenia przyczynią się jedynie wykonywane właśnie odwierty. Łączna liczba wierceń została ograniczona do niezbędnego minimum – w I etapie około 20 (wraz z pobraniem min. 70 próbek). Średnica wiertła geologicznego nie przekracza 10 cm. Celem wierceń jest uzyskanie materiału do próbek botanicznych oraz weryfikacja badań georadarowych w wybranych rejonach.

Prowadzenie badań jest możliwe dzięki dofinansowaniu Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Drugi i ostatni etap badań nieinwazyjnych zaplanowano na przyszły rok. Elbląscy muzealnicy liczą na to, że przedsięwzięcie przybliży nas do odkrycia rąbka tajemnicy elbląskiego zamku, który prawdopodobnie posłużył za wzór do budowy malborskiego zamku wysokiego.

Według dotychczasowych ustaleń i hipotez zamek elbląski (siedziba komtura elbląskiego i jednocześnie wielkiego szpitalnika) był prawdopodobnie swoistym wzorem do budowy kolejnych warowni ceglanych państwa zakonnego w Prusach. W szczytowym okresie elbląski kompleks składał się z zamku konwentualnego, podzamcza północnego pełniącego również rolę reprezentacyjną (częściowo jest to obecnie teren Muzeum) oraz przypuszczalnych podzamczy: południowego z osadą rybacką Osiek, zachodniego położonego nad rzeką oraz być może również wschodniego – rozległego obszaru po wschodniej stronie zamku – i podzamcza północnego. W rejonie dzisiejszej ulicy Zamkowej znajdowała się prawdopodobnie tzw. Brama Zamkowa prowadząca od Starego Miasta na teren kompleksu zamkowego.

Obszar ten do dziś nie jest właściwie sprawdzony, co wiąże się przede wszystkim z prowadzoną od XV wieku rozbiórką zamku, bardzo słabo zachowanymi źródłami pisanymi oraz szczątkowym rozpoznaniem archeologicznym. Ponadto od końca XVII wieku był to teren przekształcany i przystosowywany do bieżących potrzeb miasta. W wyniku tychże przekształceń zamek konwentualny i pozostałe obszary zamkowe nie są czytelne w terenie.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu
pochodzących z Funduszu Promocji Kultury