EN PL

Kalendarium Elbląskie

MAJ-CZERWIEC

1 maja 1979 – w kinie „Syrena” w Elblągu pierwsza projekcja filmu „Gwiezdne Wojny”, opisywanego jako „western w kosmosie prod. USA”

1 maja 1981 – wojewodą elbląskim został Zdzisław Olszewski, dotychczasowy dyrektor naczelny ZM ZWP i były przewodniczący WK FJN.

1 maja 1984 – Edmund Krasowski złożył pod pomnikiem Ofiar Grudnia ’70 wieniec. Kolegium ds. wykroczeń skazało go na 3 miesiące więzienia w zawieszeniu na 1 rok.

1 maja 1987 – decyzja WRN z 28 III 1987 w administracyjne granice miasta Elbląga weszły gminy: Rubno Wielkie, Krasny Las, Drewnik, Dąbrowa, Sierpiny, Czchowom Gronowo górne, Zawodzie, Kazimierzowi, Władysławowo, Raczki Elbląskie, Jagodnik, Kamiennik Wielki, Wilkowo.

2 maja 1999 – na rogu ulic 1 i 3 Maja ustawiono tablice „Apolityczny Róg 2-Maja”

3 maja 1585 – burmistrz elbląski Jan Sprengel z posłem angielskim Johnem Herbertem zawarli układ z brytyjską Kompanią Wschodnią, mimo protestów Rady Miejskiej Gdańska i odmowie zatwierdzenia przez króla polskiego układu angielsko-elbląskiego z 1583 roku; Elbląg stał się od tego czasu jedynym miejscem składu na angielskie towary na Bałtyku

3 maja 1945 – Zarząd Miejski ustala stawkę wynagrodzenia dla Niemców zatrudnionych we władzach, instytucjach i przedsiębiorstwach polskich: od 1 (dzieci) do 4 zł dziennie (pracownicy wykonujący prace „wymagające specjalnych kwalifikacji umysłowych”).

3 maja 1981 – w kościele św. Mikołaja poświęcono sztandar NSZZ „solidarność” ZM „Zamach”. Po uroczystościach religijnych uczestnicy przeszli pod pomnik Ofiar Grudnia ’70.

4 maja 1945 – Zarząd Miejski w Elblągu szacuje iż w mieście jest około 30 tysięcy Niemców. Na ten dzień wydano miejscowym 23 zaświadczenia o polskim pochodzeniu.

4-5 maja 1982 – w centrum miasta w godz. 18-20:30 doszło do nielegalnych zorganizowanych manifestacji ulicznych. Pod pomnikiem Ofiar Grudnia ’70 ułożono krzyż z łusek świec dymnych. Zwarte oddziały MO rozproszyły zgromadzonych, użyto gazów łzawiących. Zatrzymane zostały 174 osoby.

5 maja 1977 – tytuł Honorowego Obywatela miasta Elbląga otrzymał plk. Andriej Nowikow, były dowódca kompanii z II Armii Uderzeniowej, który brał udział w zdobywaniu miasta.

5 maja 1993 – W Elblągu po raz pierwszy zorganizowano obchody Europejskiego Tygodnia Walki o Równe Prawa

6 maja 1961 – Wydano pozwolenie na rozpoczęcie odbudowy hełmu wieży kościoła św. Mikołaja. Prace trwały do 1963 roku.

6 maja 1982 – wojewoda elbląski wprowadził godzine milicyjną dla młodzieży szkolnej od 21:00 a dla dorosłych od 23:00. Obowiązywała do 24 maja 1982 roku. Wprowadzono również zakaz sprzedaży alkoholu.

7 maja 1974 – rozpoczęto przebudowę ul. Płk. Dąbka.

7 maja 1976 – odsłonięto pomnik-czołg przy Alei gen. K. Świerczewskiego (obecnie Armii Krajowej).

8-9 maj 1807 – Napoleon w Elblągu. 8 maja zorganizowano bal na jego cześć, jednak cesarz się na nim nie pojawił.

8 maja 1913 – Wiener Cafe zmienia nazwę na Friedrich Wilhelm Cafe

9 maja 1945 – uruchomienie poczty lotniczej w poniedziałek i piątek: na trasie Olsztyn – Kwidzyn – Elbląg; wtorek i sobota na trasie Elbląg – Pruski Holand – Ostród – Olsztyn.

10 maja 1945 – powstaje w Elblągu Inspektorat Szkolny, mający zaplanować o zorganizować system oświaty w mieście i powiecie.

12 maja 1945 – prezydent Elbląga, Wacław Wysoki, składa osobiście w Olsztynie raport Pełnomocnikowi Rządu RP dotyczący osadnictwa. Wg. tegoż raportu w punkcie zbornym przebywa w ciężkich warunkach w Elblągu 5500 Polaków. Delegat PUR wymienia ponadto, iż w dniach 9-12 maja około 3 tysięcy Polaków wyjechało z Elbląga, 13 maja wyjechało kolejnych 500 a 14 maja Elbląg opuściła kolejna grupa 1900 osób kierując się na Pasłęk i Olsztyn. 17 maja grupa 547 osób udała się w kierunku Iławy.

12 maja 1957 – kino „Stoczniowiec” zmienia nazwę na kino „syrena”

13 maja 1966 – formalne zarejestrowanie Elbląskiego Towarzystwa Kulturalnego.

14 maja 1458 – papieskie pozwolenie na wzniesienie w Elblągu klasztoru św. Brygidy

14 maja 1945 – zmiany w kursach poczty lotniczej. Poczta odbywała swoje loty w  poniedziałek, wtorek i sobotę na trasie Olsztyn – Pr. Holąd – Elbląg – Kwidzyn – Ostród – Olsztyn.

15 maja 1979  – otwarcie Rzemieślniczego Domu Handlowego w Elblągu na ulicy 1-go Maja. W sklepie znajdować się miały 4 główne działy sprzedaży: elektryczny, motoryzacyjny, metalowy i meblarski.

17 maja 1670 – król Michał Korybut Wiśniowiecki wystawia przywilej odnawiający prawo wybijania przez Elbląg monety.

18 maja 1411 – biskup chełmiński Jan Marienau w trakcie odbywającego się w Elblągu synodu prowincjonalnego duchowieństwa pruskiego wygłasza płomienne kazanie krytykujące sytuację w państwie zakonnym – potępił wyzysk chłopów, łamanie prawa chełmińskiego, krzywdzenie ludności pruskiej, rozrzutność, pijaństwo, lichwę, krzywoprzysięstwo i cudzołóstwo.

18 maja 1598 – Jan Mylius obejmuje obowiązki rektora gimnazjum elbląskiego i zapowiada przekształcenie go w tzw. Gimnazjum akademickie – szkołę wyższą ale bez nadawania charakteru uniwersytetu

18 maja 1947 – w ramach akcji wysiedlania Niemców z terenów wiejskich wyjechało z Elbląga 55 wagonów z 1517 Niemcami, w tym z 370 elblążanami

19 maja 1945 – wiec z okazji przekazania Elbląga polskiej administracji cywilnej przez radzieckiego Komendanta Wojennego miasta (ppłk Nowikow)

19 maja 1981 – ukazał się pierwszy numer „Biuletynu Informacyjnego MKZ NSZZ „S” Region Elbląski”.

20 maja 1504 – Druga udokumentowana wizyta Kopernika w Elblągu. Miejsce: Ratusz. Powód: posiedzenie sejmiku pruskiego. Wraz z biskupem warmińskim jest też świadkiem uroczystego hołdu elblążan królowi Aleksandrowi Jagiellończykowi.

21 maja 1945 – wg raportu wizytacyjnego Naczelnika Wydziału Opieki Społecznej, Zdrowia i Pracy w Elblągu jest 505 Polaków i ponad 12 tysięcy Niemców. Około 200 robotników Polaków pracuje u sowietów w okolicach Elbląga. W mieście pracuje 4 lekarzy (ginekolog, internista, laryngolog, stomatolog).

22 maja 1898 – otwarcie linii tramwajowej Królewiecka – Marymoncka do Bażantarni (Vogelsang).

23 maja 1994 – ustanowienie kościoła św. Mikołaja katedrą.

25 maja 1945 – Grupa Operacyjna Ministerstwa Przemysłu donosi, iż Armia Czerwona demontuje tory na trasie Elbląg-Malbork i prosi o pilną interwencję Pełnomocnika Rządu RP w Olsztynie.

26 maja 1979 – po raz pierwszy na uliczkach i placach Starego Miasta rozpoczął się Jarmark Jagielloński. Trwał do 2.VI.

26 maja 1981 – Pierwsze posiedzenie zespołu konsultacyjnego do spraw badań archeologicznych Elbląga. Przewodniczył prof. Witold Hensel. Program badawczy przedstawił mgr Tadeusz Nawrolski, kierownik zespołu badawczego w Elblągu.

28 maja 1979 – otwarcie Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Elblągu umiejscowionej w kamieniczkach na ulicy Wigilijnej. Otwarcia dokonali: I sekretarz KW PZPR Antoni Połowniak, minister Kultury i Sztuki Zygmunt Najdowski, zastępca kierownika Wydziału Kultury Komitetu Centralnego PZPR Józef Tzciński, wojewoda elbląski Leszek Lorbecki i sekretarz KW PZPR Bożena Janikowska.

29 maja 1916 – cesarz Fryderyk Wilhelm II wizytuje stocznię Schichau’a. W trakcie tej wizyty odbywa też przejażdżkę po Elblągu tramwajem.

29 maja 1979 – odbyło się oficjalne przekazanie Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej nowej siedziby z zrekonstruowanym kompleksie dawnego szpitala i kościoła św. Ducha.

29 maja 1987 – uroczysta sesja MRN z okazji obchodów 750-lecia miasta. Z okazji jubileuszu w Mennicy Państwowej wybito na zlecenie Państwowego Funduszu Zamówień Plastycznych medal pamiątkowy według projektu elbląskiego rzeźbiarza Waldemara Cichonia. Nosił nazwę „Medal Honorowy 750-lecia Elbląga”, wykonany był w 300 egzemplarzach.

30 maja 1976 – rozpoczęły się pierwsze Wojewódzkie Igrzyska Młodzieży Szkolnej, trwające do 2 czerwca.

30 maja 1979 – SOSW nr 2 w Elblągu otrzymuje imię Janusza Korczaka oraz sztandar ufundowany przez Wytwórnie elementów Okrętowych i Maszyn Zamechu oraz z Komitet Rodzicielski.

31 maja 1909 – ukończenie budowy kanalizacji miejskiej i oczyszczalni ścieków.

31 maja 1946 – kolejny etap przekazywania nieruchomości Zarządowi Miejskiemu przez Okręgowy Urząd Likwidacyjny. Liczba przekazanych nieruchomości wynosi 1976, z następujących ulic: Wysoka, Cicha, Fałata, Pawia, Piekarska, Urocza, Węgrowska, Pokorna, Pomorska, Społeczna, Wiślicka, Żyrardowska, Niska, Piaskowa, Okrzei, Brzeska, Rypińska, Robotnicza, Ciechanowska (nr 9 – teatr i kino), Różana, Barona, Na Skarpie, Daszyńskiego, Karowa, Klasztorna (pod nr 32 – szpital), Jaśminowa, Płocka, Batorego, Helska, Działdowska, Czacickiego, Wiejska (nr 5 – kasyno), Podgórna (nr 1 – Dom Starców), Weteranów, Warecka, Topolowa, Krakusa, Poprzeczna, Kościelna, Lubraniecka, Modlińska, Ostrucka, Szczecińska, Skierniewicka, Krakusa, Skierniewicka, Krakowska, Gdyńska, Szucha, Poznańska, Metalowców, Potocka, Łukasińskiej, Szkolna, Pawia, Suwalska, Pomorska, Katowicka, Konopnickiej, Szczygła, łowicka, Hodowlana, Ogólna,

1 czerwca 1884 – uruchomiona zostaje odlewnia i fabryka maszyn Oehmcke & Schmidt (produkcja i naprawa maszyn rolniczych i urządzeń przemysłowych)

1 czerwca 1975 – Elbląg na mocy ustawy Sejmu PRL z 28.05.1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa i zmianie ustawy o radach narodowych uzyskał status miasta wojewódzkiego. Województwo elbląskie zajmowało powierzchnię 6108 km2 a zamieszkiwało je 422 685 osób. Pierwszym wojewoda elbląskim został dr L. Lorbiecki.

1 czerwca 1975  – Powołano Teatr Dramatyczny w Elblągu (Decyzję o powołaniu teatru podpisał wojewoda gdański 28 maja 1975 roku), a pierwszym dyrektorem został Jacek Gruca.

1 czerwca 1979 – odbyła się pierwsza impreza „W krainie króla Piegusa”, zorganizowana przez komendę hufca ZHP.

2 czerwca 1916 – cesarz Fryderyk Wilhelm II przejeżdża przez Elbląg w drodze do swojego majątku w Kadynach.

3 czerwca 1945 – Starostą Powiatowym w Elblągu zostaje Radominski Tadeusz.

4 czerwca 1945 – przeniesienie Inspektoratu Zachodniego z Elbląga do Susza.

4 czerwca 1989 – w wyniku I wolnych wyborów do Sejmu i Senatu w województwie elbląskim w I turze mandat poselski zdobył Edmund Krasowski (KO „S”), który uzyskał 109778 głosów; mandaty senatorskie uzyskali: Aleksander Kaczyński 92595 głosów i Antoni Borowski 92496 głosów. W wyborach uczestniczyło 58,8% uprawnionych.

5-6 czerwca 1986 – Komenda Hufca ZHP im. Mikołaja Kopernika zorganizował obchody 40-lecia Harcerstwa Ziemi Elbląskiej

6 czerwca 1881 – ostatnie nabożeństwo w kościele Trzech Króli. Rozpoczęcie jego rozbiórki.

6 czerwca 1946 – na trasę wyjeżdża pierwszy powojenny tramwaj elbląski. Pierwszy odcinek liczył 5 km  – od ulicy Kościelnej do dworca PKP

7 czerwca 1945 – raport Inspektoratu Zachodniego odnośnie liczby ludności mowi o 3 tysiącach Polaków.

9 czerwca 1969 – na 38 Międzynarodowych Targach Poznańskich wystawiają się największe elbląskie zakłady: Zamech, Plastyk, Truso i ZWP (m.in. prezentuje nowe modele obudów maszyn do szycia – jako jedyny producent tego rodzaju produktu w kraju).

6 czerwca 1981 – w Sali kina „Zamach” obradował I Walny Zjazd Delegatów Regionu NSZZ „S” Elbląg.

6 czerwca 1999 – papież Jan Paweł II w Elblągu. Na lotnisku sportowym odprawił mszę św., w której uczestniczyło ok. 300.000 wiernych.

6-7 czerwiec 1773 – wizytację miasta przeprowadza Fryderyk Wielki

8 czerwca 1457 – król Kazimierz Jagiellończyk przybywa do Malborka, gdzie prowadzi rozmowy z przedstawicielami stanów pruskich na temat przyszłych przywilejów, szczególnie dla Elbląga i Torunia

8 czerwca 1570 – rozpoczęcie bezpośrednich prac konstrukcyjnych na terenie Łasztowni okrętu typu gaelon, pierwszego królewskiego okrętu wojennego w Polsce

8 czerwca 1577 – Stefan Batory gwarantuje w Elblągu wolny handel bez konieczności uciekania się do pośrednictwa kupców gdańskich; otwierają się szerokie możliwości gospodarcze Elbląga

8 czerwca 1945 – rozpoczyna pracę Miejska Rada Narodowa w Elblągu. Do Elbląga przybywa tzw. Warszawska Grupa Operacyjna licząca około 100 osób, w większości członków PPR.

8-12 czerwca 1623 – król Zygmunt III Waza w Elblągu

9 czerwca 1454 – przybycie Kazimierza Jagiellończyka do Elbląga, któremu po dwóch dniach pobytu mieszczanie złożyli uroczysty hołd. Królowi towarzyszył orszak 1000 koni, nie szczędzono na powitanie piwa, miodu i wina

10 czerwca 1977 – otwarcie Harcerskiego Ośrodka Sportów Wodnych

13 czerwca 1976 – Ustanowiono medal honorowy „Za zasługi w rozwoju Elbląga”

14 czerwca 1571 – w Elblągu zwodowany zostaje kadłub galeony – największego okrętu z budowanej floty morskiej Zygmunta Augusta

16 czerwca 1454 – Kazimierz Jagiellończyk wydaje w Elblągu przywilej dla Gdańska

16 czerwca 1998 – Rada Ministrów powołuje Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Elblągu.

18 czerwca 1893 – ks. August Zagermann sprowadza na teren parafii św. Mikołaja zakonnice ze Zgromadzenia św. Katarzyny. Ich zadaniem było zajęcie się najuboższymi i chorymi z terenu parafii. Pierwsze trzy zakonnice zamieszkały na ulicy Rybackiej 10.

18 czerwca 1989 – II tura wolnych wyborów do Sejmu i Senatu. W województwie elbląskim miały miejsce wybory tylko do Sejmu. Posłami zostali: Marian Jerzy Józefiak (PZPR) – 34431 głosów, Jerzy Bartnicki – 48990 głosów, Barbara Czyż (ZSL) – 44534 głosy, Stanisław Zdzisław Barański (SD) – 33557 głosów. Frekwencja w II turze w województwie wyniosła 25,15%.

20 czerwca 1959 – w sali kina „Zamech” wystąpił roc’n’rollowy zespół
„Rhythm & Blues”, zwycięzca I miejsca na Ogólnopolskim Konkursie Zespołów Rozrywkowych w Warszawie.

21 czerwca 1945 – PKP w Gdańsku informują Pełnomocnika Rządu RP w Olsztynie (płk Prawin) iż wojska radzieckie nadal demontują (zabierają szyny, podkłady, złączki, sygnalizację, rozjazdy) linie kolejowe w regionie, w tym linię Malbork-Elbląg.

22 czerwca 1873 – wybuch epidemii cholery, w wyniku której zmarło w Elblągu 129 osób.

24 czerwca 1975 – Prezydentem Elbląga został Zdzisław Wąs

25 czerwca 1441 – pierwszy zjazd sądowy w Elblągu

25 czerwca 1977 – w Bażantarni spłonęła restauracja „Myśliwska”

26 czerwca 1976 – komunikat w sprawie zmian cen wywołał strajki w elbląskich zakładach pracy: ZM „Zamech”, ZPO Truso, SP Plastyk, Zakłady Meblarskie im. Wielkiego Proletariatu.

27 czerwca 1945 – powstaje Powiatowy Komitet Osiedleńczy, którego zadaniem było udzielanie pomocy materialnej osadnikom z terenu powiatu elbląskiego.

28 czerwca 1629 – król szwedzki Gustaw Adolf ogłasza nowy edykt menniczy, zezwalający bić mennicom elbląskim i malborskim talary o wartości 4 złotych polskich.

28 czerwca 1987 – otwarcie nowo wybudowanego zboru Kościoła Chrześcijan Baptystów, przy ul. gen. J. Bema 55.  

29 czerwca 1552 – wizyta króla Zygmunta Augusta w Elblągu

Opracował: Piotr Adamczyk

Skip to content