Wystawa czasowa “Jaćwingowie. Zapomniani wojownicy” przedstawi zarys dziejów tego potężnego plemienia bałtyjskiego, słynącego ze swej waleczności, a zamieszkującego w średniowieczu tereny Sulwalszczyzny. Na ekspozycji zaprezentowane zostaną cenne znaleziska archeologiczne prezentujące kulturę i styl życia Jaćwingów.

Pierwsza wzmianka historyczna, w której zapisano słowo „Jatviag” pochodzi z 944 r. W tym roku warescy władcy Rusi wysłali kupców i posłów na dwór w Bizancjum. Jednym z uczestników tego poselstwa, którego celem było podpisanie traktatu pokojowego, był Jatviag Gunariev. Zgodnie z najnowszymi hipotezami od jego miana nazwę wzięli podlegli mu wojownicy. Od tego momentu źródła ruskie określały Jaćwingów jako Jatvjagov, na Litwie ziemie jaćwieskie określano jako Dajnowo, natomiast w źródłach polskich zyskali miano Pollexiani.

Klaudiusz Ptolemeusz, w swojej „Geografii”, na obszarze Mazur i Suwalszczyzny zamieścił nazwy plemion Galindai i Sudinoi. We wczesnym średniowieczu, czyli blisko tysiąc lat później, pruskie plemię Galindów notowane jest nad Wielkimi Jeziorami, natomiast jaćwiescy Sudawowie znani są z terenu Suwalszczyzny.

Jaćwież – to historyczna kraina, której zachodnią granice stanowiły Wielkie Jeziora Mazurskie, wschodnią rzeka Niemen, na południu dorzecze Biebrzy i Supraśli, a na północy środkowy bieg rzeki Szeszupy. Region ten ma niezwykle urozmaiconą rzeźbę terenu, jest gęsto poprzetykany licznymi jeziorami rynnowymi, pasmami wzgórz morenowych, a na południu „połatany” bagnami i mokradłami. Było to obszar porośnięty bujnymi lasami, których pozostałościami są obecnie puszcze Augustowska, Borecka i Romnicka. Odkrycia archeologiczne na tych terenach pomogły poznać i zrozumieć zwyczaje Jaćwingów.