Elbląskie Muzeum Archeologiczno-Historyczne rozpocznie wkrótce badania geofizyczne i archeologiczne obszaru, na którym może znajdować się cmentarzysko wczesnośredniowiecznej wikińskiej osady Truso. Jeśli przypuszczenia badaczy się potwierdzą, będzie to dla środowisk naukowych odkrycie znaczące, a wręcz sensacyjne.

W 1982 roku elbląski archeolog, dr Marek Franciszek Jagodziński, odnalazł nad brzegiem jeziora Druzno, poszukiwaną od stuleci skandynawską osadę Truso. W toku wieloletnich badań archeologicznych miejsce to dostarczyło wyjątkowych zabytków średniowiecznych i obiektów z wcześniejszych okresów, w tym pochodzących z Anglii, Skandynawii, czy kalifatu arabskiego. Analizy potwierdziły, że osadę zamieszkiwali głównie Skandynawowie, o czym świadczy charakterystyczna zabudowa oraz odkrywane wyroby. Głównym ich zajęciem był handel i wyspecjalizowane rzemiosło, w tym rogownictwo, bursztynnictwo, jubilerstwo, szklarstwo i kowalstwo. Zamieszkujący peryferia tej osady Słowianie zajmowali się rolnictwem, hodowlą i rybołówstwem – tworzyli społeczność usługową w stosunku do Skandynawów ze strefy portowej i centralnej. Odnalezione podczas wykopalisk narzędzia i przedmioty codziennego użytku można na co dzień oglądać w Muzeum Archeologiczno-Historycznym na wystawie „Truso – legenda Bałtyku”.

Do dziś jednak tajemnicą pozostaje lokalizacja cmentarzyska związanego z osadą. Miejsce pochówków może dostarczyć naukowcom obszernej wiedzy o dawnych mieszkańcach tych terenów, zatem niezwykle istotne jest jego odnalezienie i eksploracja. Analizy materiałów źródłowych pozwoliły na określenie najbardziej prawdopodobnego położenia cmentarzyska. Przypuszczenia naukowców zostaną wkrótce zweryfikowane w toku planowanych przez Muzeum badań geofizycznych, a następnie wykopaliskowych. Przeprowadzenie badań będzie możliwe dzięki dofinansowaniu uzyskanemu ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa.

W ramach realizowanego przez Muzeum projektu „Baltic Odyssey – Tworzenie wspólnego obszaru historycznego i kulturowego” przewidziano także opracowanie i oznaczenie sieci miejsc na obszarze przygranicznym – stanowisk archeologicznych oraz historycznych miejsc pamięci wraz ze stworzeniem mobilnego przewodnika po tych punktach, a także organizację międzynarodowych festiwali rzemieślniczych i konferencji naukowych. W przedsięwzięcie zaangażowanych jest łącznie 6 partnerów – organizacji i instytucji z województwa warmińsko-mazurskiego i Obwodu Kaliningradzkiego. Zakończenie projektu przewidziano na rok 2021.

Zrealizowano w ramach projektu „Baltic Odyssey – Tworzenie wspólnego obszaru historycznego i kulturowego”, dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej, w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa.